Latince bir ifade olan endodonti, diş özünde ve çevresinde görülen sinir ve damar gibi dokuların hastalıklarıyla ilgilenen bir alandır.

Son yıllarda çoğunlukla kanal tedavisi sayesinde bilinmektedir. Endodonti branşı; diş özündeki hastalıklarla, dişlerin beyazlatılmasıyla, travma gören dişlerin onarımıyla ve endodonti kapsamına giren diğer birçok rahatsızlığın teşhisi ve tedavisiyle ilgilenir.

Endodonti Nedir ?

Endodonti, diş hekimliği içerisindeki bir anabilim dalıdır. Ağız ve dişler, sindirim sisteminin başladığı yerlerdir. Dişlerin görünen kısımları taç olarak isimlendirilir, çenenin içinde gömülü olan kısma ise kök denir. Taç bölümünün en üst katmanında ise diş minesi yer alır.

Dişin etrafında, kökü de saran dentin tabakası bulunur ve bu tabaka sinir uçlarına sahiptir. Burada görülen enfeksiyon ve iltihaplanmalar diş kaybına yol açabilir. Endodonti tedavileri arasında yer alan kanal tedavisi, hastanın dişini kaybetmesini önlemek için gerçekleştirilir.

Endodonti Tedavisi Neden Yapılır?  

Her ağrılı veya çürük diş için kanal tedavisi yapılmaz. Hafif veya tamamen ağrısız bakteriyel çürükleri tedavi etmenin tek yolu dolgulardır. Bu aşamada tedavi edilmezse bakteriler dişin çekirdeğini istila eder ve kanal tedavisi gerektiren iltihaplanmaya neden olur.

Hastaların kanal tedavisine ihtiyaç duyduğuna dair bazı işaretler aşağıdaki gibidir:

• Isırırken veya basınç uygularken şiddetli diş ağrısı
• Sıcağa veya soğuğa duyarlılık
• Dişlerde renk değişikliği
• Bitişik diş etlerinde şişme ve hassasiyet

Diş çürüğü bulunmasa bile farklı nedenlerden ötürü diş iltihabı oluşabilir. Bunların başında travmaya maruz kalma gelmektedir.

Sert bir darbe dişe giden kan akışını keserek onu beslenemez hale getirebilir, bu da zamanla dişin canlılığını kaybetmesine neden olur. Diş sıkma, bazı dolgular ve restorasyonlar da kronik travma kaynağıdır ve iltihaplanmaya neden olabilir.

Bunların yanında ihmal edilmiş periodontal hastalıklar da diş iltihabı oluşumuna katkıda bulunan bir faktördür. Bu durumlarda da endodonti bir seçenek olarak kabul edilir.

Endodonti Tedavisi Nasıl Uygulanır?

Endodontik tedavi çeşitli sebeplerle iltihaplanmış veya mikrobiyal kolonizasyon ile zarar görmüş pulpa dokusunun çıkarılması ve temizlenmesi, şekillendirilmesi ve dokuları destekleyici bir dolgu ile doldurulmasını içerir.

Bu işlemlerin tamamına kanal tedavisi denir. Bu tedaviye başlamadan önce ilgili dişin yapısının tamamıyla anlaşılması elzemdir. Çekilen röntgen sayesinde bunu sağlamak mümkün olur.

Başarılı bir kanal tedavisinin içinde dişin kök kanalına ulaşılır, pulpa çıkartılır ve diş, dolgu materyaline uyum sağlayacak şekilde biçimlendirilir.

Tüm işlemler sona erdiğinde dişin filmi bir kez daha çekilir ve son durum diş hekimi tarafından kontrol edilir.

Endodonti tedavisi ne kadar sürer sorusunun yanıtı, üzerinde çalışılan dişin bulunduğu yere ve enfeksiyonun seviyesine göre değişiklik gösterir. Çoğunlukla kanal tedavisinin 2 seansta bittiği, bir seansın ortalama 50 dakika sürdüğü söylenebilir.

 Endodonti Tedavisi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

Endodonti tedavisi sonrası dişleri kademeli olarak iyileştirirken akılda tutulması gereken bazı durumlar:

• Tedavi süreci bitene dek sert ve kabuklu yiyeceklerin ısırılmasından kaçınılmalıdır.
• Oluşacak diş hassasiyeti nedeniyle dişlerin günde en az iki kez yumuşak, dairesel hareketlerle fırçalanarak temizlenmesine özen gösterilmelidir.
• Diş bakımının aksatılmadan yapılması hem kanal tedavisi hem de genel ağız sağlığı için gereklidir.
• Endodonti tedavisi sonrası muhtemel bir enfeksiyonu engellemek adına rutin diş ipi kullanımı, en az diş fırçalamak kadar önemlidir.
• Tedaviden sonra bir süre jelibon gibi yapışkan gıdaların ve şekerli besinlerin tüketimine dikkat edilmelidir. Şeker, diş çürüklerinin ana nedenlerinden biridir. Ağız sağlığı ve tüm vücut sağlığı için şeker tüketimi sınırlandırılmalıdır.